URFA BAROSU’NDAN MAĞDUR VE SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLAR RAPORU

Şanlıurfa Barosu kentte son bir buçuk yıllık sürede mağdur ve suça sürüklenen çocuklara ilişkin raporunu açıkladı. Şanlıurfa Barosu’nda yapılan basın toplantısıyla açıklanan rapor, baronun Ceza Muhakemesi Kanunu Uygulama Servisi tarafından söz konusu sürede soruşturma  ve kovuşturma aşamasında yapılan avukat görevlendirmeleri ışığında hazırlandı.  Sayısal verilerden oluşan raporun, her ne kadar suça ilişkin nedenleri irdelememekte ise de ceza adalet sisteminin içinde yer alan çocuklara ilişkin içinde bulunulan durumu fotoğraflaması ve bu alanda yapılacak olan çalışmalara ön ayak olması açısından önemli olduğu kaydedildi. Rapora göre, 1 Ocak 2021 ile 1 Temmuz 2022 arasındaki bir buçuk yıllık dönemde, ceza adalet siteminin içinde yer alan mağdur çocuk sayısı 8 bin 290 iken, suça sürüklenen çocuk sıfatıyla sistemin içinde yer alan çocuk sayısı 5 bin 972 olmak üzere toplam 14 bin 262. Bu sayının yüzde 10’nu 12 yaşından küçük çocuklar oluştururken, yüzde 21’ini 12-15 yaş aralığında bulunan çocuklar, yüzde 69’unu ise 15-18 yaş aralığında yer alan çocuklar oluşturuyor. 2021’in ilk 6 ayında soruşturma ve kovuşturma aşamasında 3 bin 539 çocuğa avukat ataması gerçekleştirilmiş iken bu sayı 2021 yılının ikinci 6 ayında yüzde 48 oranında artış göstererek 5 bin 250’ye yükseldi.

KÜÇÜK ÇOCUKLARA CİNSEL İSTİSMAR SUÇUNDA ARTIŞ

Yine 2021 yılının ilk 6 ayında soruşturma aşamasında 2 bin 727 mağdur ve suça sürüklenen çocuğa avukat ataması yapılmış iken, bu sayı 2022 yılının ilk 6 ayında, aynı dönemle kıyasla yüzde 56 artış göstererek 4 bin 264 olarak kayıtlara geçti. Son bir buçuk yıllık süre zarfında çocuğun cinsel istismarı suçu sebebiyle avukat görevlendirilen mağdur çocuk sayısı 988. Bu sayının yüzde 81’ini mağdur kız çocukları için yapılan görevlendirmeler oluşturmakta. Bu suç sebebiyle avukat ataması yapılan 12 yaşından küçük mağdur erkek çocuk sayısı ise 107. Yine 2021 yılının ilk 6 ayında soruşturma aşamasında avukat görevlendirilen mağdur çocuk sayısı 220 iken, 2022 yılının ilk 6 ayında bu sayı 349’a yükselerek yüzde 57’lik bir artış gösterdi.

REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU

Son bir buçuk yıllık süre zarfında reşit olmayanla cinsel ilişki suçu sebebiyle avukat görevlendirilen mağdur çocuk sayısı ise 1 bin 61 olarak kayıtlara geçti. Bu görevlendirmelerin yüzde 93’ü 15-18 yaş aralığındaki kız çocukları için yapılmış iken, yüzde 3’lük kısmı 12-15 yaş aralığındaki kız çocukları ile ilgili atamalar oluşturdu. Son bir buçuk yıllık süre zarfında bu suça ilişkin olarak kovuşturma aşamasında sadece 4 görevlendirme yapılmış ve tamamı mağdur kız çocukları ile ilgili. Raporda, bu suç tipiyle ilgili olan sayısal verilerin, erken yaşta evlilik ile ilgili olduğu bilindiği ve tahmin edildiği kaydedildi.

KASTEN YARALAMA SUÇU

Şanlıurfa Barosu’nun raporuna göre, son bir buçuk yıllık süre zarfında kasten yaralama suçu sebebiyle avukat görevlendirilmesi yapılan mağdur çocuk sayısı 2 bin 74. Bu atamaların yüzde 68’ini erkek çocukları oluşturuyor. 2021 yılının ilk 6 ayında soruşturma aşamasında bu suç tipi nedeniyle mağdur çocuklara yapılan atama sayısı 483 iken, 2021 yılının ikinci 6 ayında yüzde 66 artış göstererek 803’e yükseldi.

MÜDAFİ ATAMASI YAPILAN ÇOCUK SAYISI

1 Ocak 2021 ile 1 Temmuz 2022 tarihleri arasında soruşturma aşamasında 4 bin 225 suça sürüklenen çocuğa müdafi görevlendirmesi yapılmış olup bu sayısının yüzde 96’sı erkek, yüzde 4’ü ise kız çocukları için yapılan görevlendirmeler. Bu sayının yüzde 78’si ise 15-18 yaş aralığında bulunun çocuklardan oluşuyor. 2021 yılının ilk 6 ayında soruşturma aşamasında 952 suça sürüklenen çocuğa müdafi ataması yapılmış iken 2021 yılının ikinci 6 ayında bu sayı yüzde 68 artarak bin 597’ye yükseldi.

Son bir buçuk yıllık süre zarfında hırsızlık suçu sebebiyle müdafi görevlendirmesi yapılan suça sürüklenen çocuk sayısı bin 228 iken bu atamaların yüzde 97’si erkek çocukları için yapıldı. 2021 yılının ilk 6 ayında hırsızlık suçuna ilişkin soruşturma aşamasında müdafii atanan çocuk sayısı 254 iken, 2022 yılının ilk 6 ayında yüzde 95 artışla 496 oldu. Kasten yaralama suçu sebebiyle soruşturma aşamasında müdafii görevlendirilmesi yapılan suça sürüklenen çocuk sayısı ise bin 47. Bu sayısının yüzde 95’ini suça sürüklenen erkek çocuklar oluşturmakta iken 15-18 yaş aralığında bulunan çocuk sayısı ise bu suç tipiyle ilgili yapılan atamaların yüzde 81’ini oluşturuyor. Son bir buçuk yıllık süre zarfında çocuğun cinsel istismarı suçu sebebiyle müdafii görevlendirilen suça sürüklenen çocuk sayısı 166 olarak kayıtlara geçmiş iken, müdafii ataması yapılan suça sürüklenen kız çocuk sayısı sadece 1’dir.

UYUŞTURUCU BULUNDURMA SUÇU

Rapora göre, son bir buçuk yıllık süre zarfında kullanmak için uyuşturucu bulundurma suçu nedeniyle müdafii görevlendirilen suça sürüklenen çocuk sayısı 104 olup bu sayının yüzde 6’sını kız çocukları oluşturuyor. Soruşturma aşamasında müdafii görevlendirilen suça sürüklenen çocukların yüzde 96’sı 15-18 yaş aralığında.

Raporun sonuç bölümünde şu değerlendirme yer aldı: “Sonuç itibariyle her yıl binlerce çocuk, ayrımcılığa, istismara, şiddete, ticari sömürüye maruz kalmakta, kasten veya ihmal nedeniyle yaralanmakta veya öldürülmektedir. Raporun içinde yer alan tablolardan ve verilerden de anlaşılacağı üzere, çocuk ceza adalet sisteminin içerisinde yer alan çocuk sayısı, çeşitli suçlar ve nedenlerle her geçen gün artmaya devam etmektedir. Her ne kadar Ceza Muhakemesi Kanunu Uygulama Servisi tarafından yapılan atamalar ışığında bu verilere ulaşmışsak da, yargıya intikal etmeyen çok sayıda mağduriyetin de olduğu unutulmamalıdır. Bununla birlikte, son bir buçuk yıllık dönemde hem mağdur çocuk sayısındaki artış hem de suça sürüklenen çocuk sayısındaki artış şoke edici düzeydedir. Türkiye’nin en çok çocuk sayısına sahip olan bu kadim kentimizde raporumuza yansıyan bu tablonun temel nedeninin çocuk mağdur ve suçluluğu önleme politikalarının yetersizliği ve koruyucu destekleyici tedbirlerin etkin ve sonuç alıcı şekilde uygulanmamasından kaynaklandığını kabul etmek gerekir. Ceza yargılaması elbette suça maruz kalan mağdur çocuklar için hayati öneme sahiptir ve caydırıcı cezaların uygulanması mutlaka gereklidir. Fakat Uluslararası sözleşmeler ve Anayasa’daki düzenlemeler uyarınca, suça sürüklenen çocukların da, mağdur çocuklar olduklarının kabulü gerekmektedir. Hak sahibi olamamak, var olan haklarını kullanamamak da çocuğun mağduriyetine neden olmaktadır. Suça sürüklenen çocukların işlemiş oldukları suçlar nedeniyle, suçun işlenme sebepleri ortadan kaldırılmadan, doğrudan doğruya sadece ceza yasalarını uygulamak suretiyle suçla mücadele yönteminin benimsenmiş olması, adil olmadığı gibi yeni mağduriyetlere neden olmakta ve suçla mücadele politikasına hiçbir fayda sağlamamaktadır. Bu nedenle çocuk mağduriyeti ve çocuk suçluluğunun önlenmesi amacıyla, kaynakların çocuk yararına kullanılması konusunda çaba gösterilerek etkin ve acil önlemler alınması, çocukların korunması noktasında öncelikle tüm toplumun bilinçlenmesi mutlaka sağlanmalıdır”. (BİHA)